Υπόγειες υδρομαστευτικές στοές

Στο άγονο αρχιπέλαγος της Μάλτας οι αγρότες πάντοτε εξαρτώνταν σχεδόν αποκλειστικά από την ετήσια βροχόπτωση, υποβοηθούμενοι από νερό που προερχόταν από τον υπόγειο υδροφορέα, όπου η γεωλογία το επέτρεπε. Η αρχαιολογική σημασία των στενών λαξευτών υπόγειων αποστραγγιστικών στοών που διανοίγονταν για άντληση του υδροφορέα διέφευγε μέχρι πρόσφατα της προσοχής των επιστημόνων.

Αυτή η μελέτη περίπτωσης φωτίζει τις στρατηγικές διαχείρισης νερού στα νησιά της Μάλτας και της ανάπτυξής τους δια μέσου των αιώνων, με έμφαση στην άντληση νερού από τις αποστραγγιστικές στοές. Τα συστήματα αυτά θα ερευνηθούν και υπό το φως των τεχνολογικών επιτευγμάτων ως προς τη διαχείριση των υδάτινων πόρων από τα τέλη του 19ου αι. Αυτά αφορούν κυρίως στην εκσκαφή πηγαδιών και σηράγγων τόσο στην περιοχή Rabat – Dingli της Μάλτας για την αξιοποίηση του επικρεµάµενου υδροφορέα της περιοχής, όσο και στην περιοχή Qormi, αντίστοιχα, για την άντληση νερού από τον υδροφόρο ορίζοντα στο επίπεδο της θάλασσας.

Plate 09, Subterranean Reserve, Ta Baldu, Malta.

Hydria Virtual Museum

Plate 08, Reservoir in Ta Baldu.

Hydria Virtual Museum

Plate 06, Interior, Ta Baldu.

Hydria Virtual Museum

Plate 05, Ta Baldu Cave, Malta.

Hydria Virtual Museum

The entrance of a perched aquifer gallery at Tal-Fantin in the territory of Baħrija, Malta. A masonry canal channels the water retrieved by the gallery system into an adjoining reservoir.

(c) K.Buhagiar

Plate 10, walled up exterior, Ta Baldu, Malta.

Hydria Virtual Museum

Plan of the Wied ir-Rum and the adjoining Wied Flazrun valleys showing the spatial distribution of the water galleries located within.

©K. Buhagiar

Επιπλέον η μελέτη περίπτωσης διερευνά τη σημασία των σηράγγων αυτών σήμερα, τη χρήση και την εκμετάλλευσή τους, στο πλαίσιο της διαχείρισης όχι μόνο του νερού αλλά και του τοπίου και της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και την σημασία τους ως ιστορικών κατασκευών στο μαλτέζικο τοπίο.

Παρά το γεγονός ότι κανένα από τα υδρολογικά στοιχεία στο τοπίο της Μάλτας δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο, συγκριτική έρευνα δείχνει ότι αυτό το περίπλοκο σύστημα σηράγγων είναι παρόμοιο με την τεχνολογία του qanat. Οι στρατηγικές διαχείρισης του νερού που ερευνώνται θα μπορούσαν να είναι μέρος ενός καινοτόμου πακέτου καλλιεργητικών και τεχνολογικών μέτρων που εισάγονται κατά τη μουσουλμανική και τη μετά-μουσουλμανική περίοδο, από τον 11ο αι. μ.Χ. και μετά. Αυτές οι στρατηγικές επικράτησαν μέχρι την ανακάλυψη, στον ύστερο 19ο αι., μιας εναλλακτικής υπόγειας πηγής νερού που οδήγησε σε μια δραματική αλλαγή στις πολιτικές διαχείρισης και προμήθειας νερού στο νησί.