Το υδραγωγείο του Ευπαλίνου στη Σάμο

Το υδραγωγείο αρχίζει να κατασκευάζεται. Περίπου 15 χρόνια μετά την ολοκλήρωση, κόβεται το πάνω τμήμα των κλειστών, πήλινων σωλήνων για να διευκολυνθεί ο καθαρισμός τους εσωτερικά.

Ο Ηρόδοτος επισκέπτεται τη Σάμο και σχολιάζει το όρυγμα του Ευπαλίνου. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής περιόδου γίνονται επισκευές με πέτρινους τοίχους από μικρές πέτρες και κονίαμα ως συνδετικό υλικό και θολωτή στέγη.

Το όρυγμα λειτουργεί ως καταφύγιο, πιθανώς την περίοδο των Αραβικών επιδρομών. Ο αγωγός παύει να λειτουργεί λόγω προσχώσεων, και έκτοτε εγκαταλείπεται.

Ο Γάλλος αρχαιολόγος V. Guérin εντοπίζει και ανασκάπτει μέρος του υπόγειου αγωγού, χωρίς όμως να εντοπίσει το όρυγμα. Αυτό ανακαλύπτεται μερικά χρόνια αργότερα από έναν ντόπιο μοναχό.

Οι πρώτες προσπάθειες για τον καθαρισμό και τη λειτουργική αποκατάσταση του αγωγού εγκαταλείπονται. Ένα μικρό κτίριο ανεγείρεται στη νότια είσοδο της σήραγγας.

Ο αρχαιολόγος Ε. Fabricius του ΓΑΙ ερευνά το όρυγμα και δημοσιεύει το έργο του καθιστώντας το υδραγωγείο γνωστό στην ακαδημαϊκή κοινότητα και το κοινό.

Ο Έλληνας αρχαιολόγος Ε. Σταματιάδης δημοσιεύει το άρθρο «Περί του εν Σάμω ορύγματος του Ευπαλίνου», σχολιάζοντας την ανακάλυψη.

Ο διευθυντής του DAI, U.Jantzen, ανασκάπτει και ερευνά το όρυγμα.

Ο Η. Kienast αναλαμβάνει το έργο της τεκμηρίωσης και της δημοσίευσης του υδραγωγείου που ολοκληρώνεται 20 χρόνια αργότερα.

Ο αρχαιολογικός χώρος ανοίγει για το κοινό.

Ο αρχαιολογικός χώρος κηρύσσεται Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο εγκρίνει μελέτη, που καθιστά το όρυγμα επισκέψιμο από το ένα άκρο του στο άλλο, και η οποία αναμένει την εφαρμογή της.