Ηριδανός, το ποτάμι της Αρχαίας Αθήνας

Ο Ηριδανός ήταν o τρίτος σε μέγεθος ποταμός της αρχαίας Αθήνας όσον αφορά στη ροή του νερού. Στην πραγματικότητα ήταν περισσότερο ένας ορμητικός χείμαρρος, ο οποίος κατά τους χειμερινούς μήνες ξεπηδούσε από τη νότια πλαγιά του λόφου του Λυκαβηττού και έρεε κάτω στην κοιλάδα του Κεραμεικού. Σε αυτή την κοιλάδα, ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους, οι κάτοικοι του γειτονικού οικισμού έθαβαν τους νεκρούς τους στις όχθες του ποταμού και στη γύρω ελώδη περιοχή

Image courtesy of Hydria Virtual Museum

Hydria Virtual Museum

Image courtesy of Hydria Virtual Museum

Hydria Virtual Museum

Δεδομένου ότι το ποτάμι πλημμύριζε συχνά, καθώς δεχόταν ξαφνικά μεγάλες ποσότητες νερού από τους γύρω λόφους στην ασταθή του κοίτη, άλλαζε κατεύθυνση από καιρό σε καιρό. Για τον λόγο αυτό οι Αθηναίοι προσπάθησαν αρκετές φορές να ελέγξουν την κοίτη του με εκτροπή της ροής του νερού, κατασκευάζοντας κανάλια.

Σήμερα ο Ηριδανός ρέει κυρίως υπόγεια, με πολύ μικρότερο όγκο νερού, και αποτελεί περισσότερο ρέμα παρά ποταμό. Ωστόσο, η πορεία του μπορεί να εντοπιστεί σε διάφορα σημεία του ιστορικού κέντρου της πόλης, και συγκεκριμένα:

• στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού (το μόνο μέρος όπου ο ποταμός δεν έχει εγκιβωτιστεί),
• στο σταθμό του Μετρό «Μοναστηράκι», όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει μέρος του υπόγειου ρεύματος (μέσα σε θολωτό θάλαμο, όπως ήταν κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής εποχής),
• στο σταθμό του Μετρό «Σύνταγμα», όπου τμήμα της αρχαίας κοίτης του ποταμού εκτίθεται σε εγκάρσια τομή.