TΟΠΟΘΕΣΙΑ
Το Qanat βρίσκεται στην περιοχή της Αγίας Παρασκευής, σε υψόμετρο 575-565 μ., στο κάτω μέρος μιας ξηρής κοιλάδας στο σημερινό χωριό Χορτιάτης του ομώνυμου βουνού. Ο Χορτιάτης υψώνεται νοτιοανατολικά της πόλης της Θεσσαλονίκης, στην Κεντρική Μακεδονία, και η κορυφή του φτάνει στα 1.201 μ. Το τοπίο του βουνού είναι δασικό, με μέρος των δασών του να χαρακτηρίζεται ως Εθνικό Πάρκο, Καταφύγιο Άγριας Ζωής και Περιοχή Natura 2000.
Η ευρύτερη περιοχή γεωλογικά αποτελεί μέρος της Περιροδοπικής ζώνης και ιδιαίτερα της ενότητας Άσπρης Βρύσης-Χορτιάτη. Στα κατώτερα τμήματά της η ενότητα περιλαμβάνει Περμο-Τραδικά μετακλαστικά και νηριτικά ανθρακικά ιζήματα. Στον ανώτερο ορίζοντα συναντάμε ιζήματα βαθιάς θάλασσας, όπως μαύρους κερατόλιθους, κόκκινους αργιλικούς σχιστόλιθους, μαύρους γραφιτικούς φυλλίτες, μάργες και χαλαζιακούς σχιστόλιθους. Μέσα στα παραπάνω πετρώματα παρεμβάλλονται οφιολιθικά σώματα (γάβροι, διορίτες, διαβάσες), όπως και μεταμορφωμένα πετρώματα όξινης μαγματικής προέλευσης.
Το υδρογραφικό δίκτυο της ευρύτερης περιοχής στερείται ποταμών με ετήσια ροή νερού, γεγονός το οποίο θα πρέπει να αποδοθεί στην έλλειψη φυσικών πηγών νερού επαρκούς παροχής. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης (ξηρά-θερμά καλοκαίρια και υγροί-ψυχροί χειμώνας), υποχρέωσε τη διοίκηση της πόλης να προβεί στην κατασκευή υδρομαστευτικών συστημάτων qanat ήδη από τη ρωμαϊκή περίοδο, στις αρχές του 4ου αι. μ.Χ., προκειμένου να καλυφθούν οι αυξανόμενες ανάγκες ύδρευσης της Θεσσαλονίκης.
Το qanat του Χορτιάτη είναι το μεγαλύτερο γνωστό στην Ελλάδα, με συνολικό μήκος κατασκευής (συμπεριλαμβανομένων των σηράγγων και των αγωγών) περίπου 20 χλμ. μέχρι την πόλη της Θεσσαλονίκης.